Pierwsza pomoc, jak jej udzielić? Podstawowe zasady

Pierwsza pomoc stanowi kluczowy element systemu ochrony zdrowia. Odgrywa on ważną, a nierzadko najważniejszą wręcz rolę w ratowaniu życia i zdrowia osób poszkodowanych w nagłych sytuacjach. To nie tylko zbiór praktycznych umiejętności, ale także fundamentalny obowiązek obywatelski. Jej znaczenie podkreślają zarówno pracownicy służby zdrowia, jak i funkcjonariusze publiczni oraz liczne organizacje społeczne. Dla wielu bowiem osób umiejętność udzielania pierwszej pomocy może stanowić o różnicy między życiem a śmiercią w sytuacji nagłego zagrożenia. Dlatego też tak istotne jest, aby każdy obywatel miał przynajmniej podstawową wiedzę na ten temat. Jest to umiejętność, która nierzadko może uratować życie, dlatego warto zrozumieć jej znaczenie i rozwijać swoje kompetencje w tym zakresie.

Co to jest pierwsza pomoc?

Pierwsza pomoc to zbiór działań podejmowanych w sytuacjach nagłego zagrożenia życia lub zdrowia. Ma on na celu udzielenie szybkiego wsparcia poszkodowanym do czasu przybycia profesjonalnego personelu medycznego. Jest to istotna umiejętność, którą każdy powinien znać, aby móc reagować w sytuacjach awaryjnych. Najważniejszym celem pierwszej pomocy jest zachowanie życia i minimalizowanie dolegliwości poszkodowanego. W Polsce zasady jej udzielania regulują przepisy prawa. Zaś jej standardy są określone przez Ministerstwo Zdrowia. W Polsce istnieją również liczne organizacje, takie jak Polski Czerwony Krzyż, które prowadzą kursy i szkolenia z zakresu udzielania pomocy medycznej. Podstawowe czynności pierwszej pomocy obejmują przede wszystkim sprawdzenie stanu świadomości poszkodowanego oraz wezwanie służb ratunkowych. A także utrzymanie drożności dróg oddechowych, wykonanie resuscytacji krążeniowo-oddechowej oraz zatrzymanie krwawienia. Ważne jest także unieruchomienie urazów, udzielenie pomocy w przypadku omdlenia, uduszenia, czy zatrucia. Warto także co robić w przypadku różnych rodzajów obrażeń, takich jak złamania, oparzenia czy zimnice. Pierwsza pomoc bywa kluczowym elementem systemu ratownictwa medycznego w Polsce i może znacząco wpłynąć na szanse przeżycia poszkodowanych. Dlatego też warto inwestować czas i wysiłek w jej naukę. Może okazać się to nie tylko użyteczne, ale wręcz decydujące w sytuacjach kryzysowych.

Dlaczego pierwsza pomoc jest tak ważna?

Pierwsza pomoc jest bardzo istotna z wielu powodów, a jej znaczenie w społeczeństwie jest trudne do przecenienia. Po pierwsze, udzielanie jej może dosłownie oznaczać różnicę między życiem a śmiercią. W sytuacjach nagłego zagrożenia, takich jak wypadki drogowe, zawały serca, uduszenia czy krwotoki, natychmiastowa reakcja może znacząco zwiększyć szanse na przeżycie poszkodowanego. Każda minuta w takiej sytuacji ma ogromne znaczenie, a kompetentna pomoc może zminimalizować skutki urazu lub schorzenia. Po drugie, pierwsza pomoc może zapobiec trwałym obrażeniom lub powikłaniom. Wiele urazów, takich jak złamania, oparzenia czy uszkodzenia narządów, można leczyć dużo skuteczniej, jeśli pierwsza pomoc zostanie udzielona natychmiast. Odpowiednie działania w pierwszych chwilach po urazie mogą zmniejszyć ryzyko trwałego kalectwa lub innych długotrwałych konsekwencji. Po trzecie – nie jest to tylko sprawa profesjonalistów. Każdy może i powinien nauczyć się podstawowych zasad jej udzielania. Sytuacje awaryjne mogą bowiem zdarzyć się wszędzie i każdemu. Dlatego taż umiejętność reagowania w takich okolicznościach powinna być kluczowa dla każdego obywatela. W razie potrzeby może on bowiem stanowić pierwsze, bardzo ważne ogniwo w łańcuchu ratunkowym. Jest to także element budowanie bezpieczniejszego społeczeństwa, gdzie każdy może czuć się bardziej pewnie w sytuacjach awaryjnych.

Kto i kiedy udziela pierwszej pomocy według polskiego prawa?

Według polskiego prawa pierwszej pomocy ma obowiązek udzielić każda osoba, która znalazła się w sytuacji nagłego zagrożenia życia lub zdrowia innej osoby. Przy czym nie jest to jedynie obowiązek, lecz moralna i prawnie akceptowalna odpowiedzialność obywatelska. W Polsce istnieje prawny nakaz reagowania w przypadku wypadków, katastrof, czy nagłych schorzeń. Przepisy te wynikają z artykułu 162 Kodeksu Karnego, który stanowi, że kto nie udziela pomocy osobie poszkodowanej w wypadku lub w innej nagłej potrzebie pomocy zdrowotnej, chociaż mógł jej udzielić, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. A zatem udzielenie pierwszej pomocy jest konieczne w każdej sytuacji, gdzie życie lub zdrowie drugiego człowieka jest zagrożone. To może być wypadek komunikacyjny, zawał serca, uduszenie, oparzenie, krwotok lub czy inne sytuacje wymagające natychmiastowej reakcji. Ważne jest, aby nie zwlekać z działaniem, ponieważ pierwszej pomocy należy udzielić jak najszybciej. Tak, aby zwiększyć szanse na przeżycie poszkodowanego. W Polsce istnieje także system ratownictwa medycznego, który należy wezwać w przypadku poważnych urazów lub chorób. Jednak pierwsza pomoc, której każdy może udzielić, jest często kluczowym ogniwem w łańcuchu ratunkowym.

Jakie są podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy?

W przypadku, gdy znajdujesz się w sytuacji awaryjnej lub jesteś świadkiem wypadku, warto wiedzieć, jak postępować, aby zapewnić skuteczną pierwszą pomoc. Pamiętaj wtedy i kilku bardzo ważnych zasadach. Dzięki nim nie tylko skutecznie pomożesz, ale zrobisz to również w sposób bezpieczny dla siebie.

1) Właściwa ocena bezpieczeństwa.
Na początek zawsze oceniamy, czy miejsce, w którym doszło do zdarzenia, jest bezpieczne zarówno dla poszkodowanego, jak i dla nas. Jeśli istnieje jakiekolwiek ryzyko, jak chociażby pożar lub groźba dalszego uszkodzenia, należy od razu wezwać pomoc. Jeśli to możliwe należy wtedy ewakuować poszkodowanego na bezpieczne miejsce.

2) Ocena stanu poszkodowanego i jego przytomność.
Zadając pytania i próbując nawiązać kontakt z poszkodowanym, oceniamy jego stan przytomności. Jeśli poszkodowany reaguje i jest przytomny, starajmy się uspokoić go. Jeśli nie ma z nim kontaktu, należy ułożyć go w pozycji bezpiecznej, dbając o uniknięcie dalszych urazów.

3) Udrożnienie dróg oddechowych.
Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, należy sprawdzić, czy jego drogi oddechowe są wolne. Starajmy się usunąć widoczne obce ciała z jego jamy ustnej, a następnie udrożnić drogi oddechowe, unikając nadmiernego wygięcia głowy w tył.

4) Ocena oddechu.
Przykładamy policzek do twarzy poszkodowanego, aby sprawdzić obecność oddechu. Jeśli oddycha, czujemy wydychane powietrze na swoim policzku lub obserwujmy ruchy klatki piersiowej. Jeśli nie ma oddechu, a nie potrafimy dokonać resuscytacji, układamy go w pozycji bezpiecznej i natychmiast wzywamy pomoc pod numerem alarmowym 999 lub 112.

5) Wezwanie pomocy.
W przypadku poważnych urazów lub stanów zagrożenia życia, niezwłocznie wezwijmy profesjonalną pomoc medyczną.

6) Wykonanie resuscytacji lub zastosowanie defibrylatora.
Jeśli poszkodowany nie oddycha, przystąpmy do resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO), jeśli mamy takie umiejętności. Warto także poszukać dostępnego defibrylatora i zastosować go, jeśli jest to konieczne.

7) Zadbanie o własne bezpieczeństwo.
Zanim udzielimy pomocy, koniecznie załóżmy jednorazowe rękawiczki i maseczkę, aby zminimalizować ryzyko zakażenia. Warto pamiętać także, że własne bezpieczeństwo jest bardzo istotne podczas udzielania pierwszej pomocy.

Co robić gdy ktoś oddycha, ale jest nieprzytomny?

Zatkanie dróg oddechowych, wychłodzenie, przegrzanie lub urazy mechaniczne mogą zagrażać utratą świadomości poszkodowanego. Jeśli jest on nieprzytomny, ale oddycha, układamy go w pozycji bezpiecznej. Jak to zrobić? Przede wszystkim należy udrożnić jego drogi oddechowe przez odchylenie żuchwy. Jeśli posiada okulary, zdjąć je. Następnie kładziemy poszkodowanego na wznak i prostujemy mu nogi. Rękę bliżej nas układamy pod kątem prostym w stosunku do ciała, a potem zginamy w łokciu pod kątem prostym. Dłoń powinna być skierowana w górę. Drugą jego rękę zginamy w łokciu i układamy stroną grzbietową pod policzkiem z przeciwnej strony. Przytrzymujemy ją jedną naszą ręką. Drugą ręką zginamy z kolei dalszą nogę w kolanie i przekręcamy poszkodowanego na bok w naszym kierunku. Koniecznie należy także ułożyć kolano, za które przetaczaliśmy poszkodowanego, pod kątem prostym w stosunku do jego biodra. Później należy regularnie sprawdzać oddech poszkodowanego aż do przyjazdu karetki. Koniecznie trzeba go też osłonić poszkodowanego przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, np. słońcem lub deszczem. Jeśli czekamy na pogotowie powyżej 30 minut, odwróćmy poszkodowanego na drugi bok.

Co robić, gdy poszkodowany nie oddycha?

Jeśli poszkodowany stracił przytomność i stwierdzimy zatrzymanie oddechu, należy jak najszybciej rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową. Prowadzić ją trzeba do momentu odzyskania przytomności przez poszkodowanego lub do przyjazdu karetki. Resuscytacja polega na naprzemiennym wykonywaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej i 2 oddechów ratowniczych. Pomiędzy nimi należy udrażniać drogi oddechowe. Najpierw układamy osobę poszkodowaną na twardej i równej powierzchni. Klękamy z boku na wysokości jej klatki piersiowej. Jeśli jest taka możliwość, warto poprosić inną osobę o pomoc i zmieniać się. Jeśli w pobliżu znajduje się defibrylatora, warto go użyć. Może się on znajdować na przykład w budynku użyteczności publicznej, takim jak dworzec, lotnisko, urząd, biurowiec. U dzieci poniżej roku należy uciskać mostek na głębokość 1/3 wysokości klatki piersiowej. Używamy do tego tylko 2 palców: wskazującego i środkowego, ułożonych na środku klatki piersiowej. Przy oddechach nie zatykamy nosa dziecka.

Wezwanie służb ratunkowych

Elementem udzielania pierwszej pomocy jest także wezwanie odpowiednich służb ratunkowych. W Polsce należy zadzwonić pod jednolity numer 112, obowiązujący w całej Unii Europejskiej. Ale można zadzwonić także pod numer pogotowia ratunkowego (999), straży pożarnej (998), policji (997) lub na przykład Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Różne służby współpracują ze sobą i powiadamiają się o zdarzeniu. Wezwana karetka pogotowia ratunkowego przewiezie poszkodowanego do szpitalnego oddziału ratunkowego (SOR). Warto pamiętać, że połączenia z numerami alarmowymi są bezpłatne. Nie płacimy za tę rozmowę bez względu na długość jej trwania.

Źródło:

• https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/zawsze-udzielaj-pierwszej-pomocy-zasady