Jakie szczepienia należy powtarzać?

Jakie szczepienia należy powtarzać, jeśli jest to pytanie, które zaprząta Ci głowę, poniżej dajemy odpowiedź. Zapobieganie chorobom zakaźnym poprzez szczepienia stanowi jedną z najskuteczniejszych metod ochrony zdrowia publicznego. Nie tylko bowiem chronią one ludzkość przed poważnymi schorzeniami, lecz również przyczyniają się do ograniczenia rozprzestrzeniania się chorób w społeczeństwie.

Wiele osób zadaje sobie jednak pytanie: czy szczepienia są jednorazowym działaniem? Czy też istnieje konieczność ich powtarzania w określonym czasie? W poniższym tekście spróbujemy na te pytania odpowiedzieć. Zwrócimy uwagę na to, które z nich wymagają regularnej aktualizacji oraz jakie są zalecenia medyczne w tej kwestii. Poznamy również zasady funkcjonowania odporności po szczepieniach oraz ich rolę szczepień w eliminowaniu chorób zakaźnych. Powiemy także, które należy powtarzać, aby utrzymać skuteczną ochronę zdrowia zarówno na poziomie jednostkowym, jak i społecznym.

Dlaczego należy powtarzać szczepienia u dorosłych?

Choć wielu osobom tak się może wydawać, osiągnięcie wieku dorosłego nie oznacza wcale końca szczepień ochronnych. Owszem, w przypadku wielu chorób wystarczy ta jedna, podawana w dzieciństwie. Ale istnieje wiele okoliczności, w których szczepienia należy przyjmować także w wieku dorosłym. A i w przypadku tych z dzieciństwa może się zdarzyć tak, że wraz z upływem czasu stracą one skuteczność. Powtarzając szczepienia, możemy utrzymać odporność na różne choroby zakaźne. Poza tym niektóre choroby mogą występować w różnych wariantach. Dodatkowe dawki szczepionek mogą zwiększyć odporność organizmu na nowe mutacje patogenów. Przykłady to grypa, krztusiec czy tężec. Poza tym dla niektórych osób, takich jak seniorzy czy osoby z osłabionym układem odpornościowym, regularne szczepionki są bardzo istotne. Pomagają one bowiem w utrzymaniu ochrony przed chorobami, które mogą być dla nich szczególnie niebezpieczne. Ważne jest ponadto zachowanie odporności stadnej. Im więcej osób jest zaszczepionych, tym trudniej chorobie rozprzestrzeniać się w społeczeństwie. To zjawisko stanowi dodatkową warstwę ochrony dla tych, którzy nie mogą być zaszczepieni z różnych powodów. Oczywiście regularne szczepienia są też optymalnym rozwiązaniem w przypadku sezonowych chorób zakaźnych.

Potrzebujesz pomocy lekarza, a Twoja przychodnia jest zamknięta?

W poradni online ReceptaULekarza.pl zamówisz szybką konsultację z lekarzem, który może Ci wystawić e receptę, możliwą do zrealizowania w każdej aptece.

Zamów e receptę z konsultacją

Czy powtarzanie szczepień z dzieciństwa jest konieczne?

Uważa się, że szczepionek na groźne choroby, które otrzymaliśmy w dzieciństwie, nie trzeba już powtarzać. Jest to po części prawda. Są takie schorzenia bowiem, na które wystarczy zaszczepić się raz w życiu. Są to między innymi WZW A, WZW B, odra, świnka, różyczka oraz ospa wietrzna. Przechodzi się je tylko raz. A to jednocześnie oznacza, że ich przechorowanie zabezpiecza przed kolejnym z nabyciem odporności. W przypadku innych chorób długookresowa skuteczność szczepień z dzieciństwa i związana z nimi odporność utrzymuje się różnie długo. Niestety, może ona być przejściowa. Dzieje się tak na przykład dla tężca, krztuśca, grypy oraz błonicy. Są to choroby, na które można zachorować wiele razy. Odporność po szczepieniu na nie może nie utrzymać się przez całe życie. Dlatego też lekarze rekomendują powtarzanie ich co jakiś czas. Te przeciwko tężcowi, błonicy i krztuścowi warto według nich odnawiać co 5 – 10 lat. Z kolei szczepienia przeciwko grypie – co rok. Dobrym pomysłem w tej kwestii jest tak zwany model amerykański. Zakłada on poddawanie się ważniejszym szczepieniom w okrągłe urodziny co dekadę.

Jakie szczepienia zaleca się dorosłym?

Zalecenia dotyczące szczepień dla dorosłych mogą się różnić w zależności od wieku, stanu zdrowia, historii szczepień oraz innych czynników. Z reguły jednak w pierwszej kolejności zaleca się te podstawowe, które warto powtarzać co 10 lat. Są to takie choroby jak tężec, błonica i krztusiec. Zazwyczaj preparaty przeciw nim podaje się w dzieciństwie, ale dorosłym zaleca się uzupełnianie co 10 lat. Osoby, które nie miały ospy wietrznej w dzieciństwie lub nie zostały przeciwko niej zaszczepione, również powinny to zrobić. Zalecane rocznie dla wszystkich dorosłych, szczególnie dla osób w grupach ryzyka, takich jak osoby starsze, kobiety w ciąży i osoby z pewnymi chorobami przewlekłymi, są szczepionki przeciwko grypie. Również osobom starszym i z osobami przewlekłymi zaleca się te przeciw pneumokokom. Młodym dorosłym zaleca się także preparaty przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV). Podobnie ma się sytuacja z wirusowym zapaleniem wątroby typu A i B (HAV, HBV). Zalecane dla niektórych grup, takich jak studenci mieszkający na terenie internatów czy osoby podróżujące do regionów o podwyższonym ryzyku są ponadto szczepienia przeciwko meningokokom oraz grypie meningokokowej. Wreszcie – w zależności od planowanej podróży dorosłym – zaleca się także szczepienie przeciwko chorobom tropikalnym czy innym specyficznym zagrożeniom.

Zobacz także nasz artykuł o szczepieniach dla dorosłych >

Jakie grupy zawodowe powinny się szczepić?

Dorośli powinni się szczepić także ze względu na pewne okoliczności – najczęściej zawodowe. Wiele tych grup może z tego skorzystać w ramach części strategii zapobiegania chorobom zakaźnym i ochrony zdrowia publicznego. Do najważniejszej z tych grup należy personel medyczny. Osoby pracujące w służbie zdrowia, takie jak lekarze, pielęgniarki, technicy medyczni i personel szpitalny – aby chronić siebie, pacjentów i społeczność. Podobną grupę stanowią pracownicy opieki społecznej. Są to bowiem osoby pracujące w placówkach podwyższonego ryzyka. Podobnie jak te pracujące w opiece nad osobami starszymi. Tak, aby ograniczyć ryzyko przenoszenia chorób zakaźnych na osoby pod ich opieką.

Kolejną grupą są nauczyciele i personel edukacyjny. Pracownicy szkół i placówek edukacyjnych często funkcjonują w środowisku, gdzie łatwo może dojść do rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. Szczepienia mogą pomóc w ochronie zarówno pracowników, jak i uczniów. Również osoby pracujące w obszarach obsługi klienta, gastronomii, hotelarstwa czy transporcie publicznym mogą mieć zwiększone ryzyko narażenia na różne choroby zakaźne ze względu na kontakt z różnymi ludźmi. Ponadto powinni szczepić się: pracownicy służb ratowniczych i strażacy, pracownicy sektora spożywczego oraz osoby pracujące w sektorze transportu.

Na co powinni zaszczepić się dorośli, jeśli w rodzinie pojawia się dziecko?

Gdy w rodzinie pojawia się nowe dziecko, szczepienia dorosłych stają się istotne nie tylko dla ich własnego zdrowia, ale także w kontekście ochrony zdrowia malucha. Warto je wtedy wykonać, aby zminimalizować ryzyko przeniesienia chorób na noworodki i małe dzieci. Dla maluchów niebezpieczną chorobą może być grypa. Dlatego też dorośli powinni regularnie otrzymywać szczepienia przeciw niej, zwłaszcza jeśli mają kontakt z niemowlakami. Istotne są także szczepienia przeciwko krztuścowi, błonicy i tężcowi. Wielu dorosłych otrzymuje te preparaty w ramach szczepień uzupełniających. Ochrona przed krztuścem jest szczególnie ważna, ponieważ niemowlęta nie są w pełni zaszczepione przeciwko tej chorobie do momentu ukończenia serii podstawowych szczepień.

Rodzice i rodzina powinni się także zabezpieczyć przed odrą, świnką i różyczką. Są to bowiem choroby szczególnie niebezpieczne dla dzieci. Z kolei ospa wietrzna może być łagodna u dorosłych, ale u dzieci może przebiegać ciężko. Dorośli, którzy nie mieli ospy wietrznej w dzieciństwie lub nie zostali zaszczepieni, powinni je rozważyć. Przy kontakcie z noworodkiem trzeba też rozważyć szczepienie przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B (HBV). Ponadto dorośli w starszym wieku powinni zabezpieczyć się przed pneumokokami i Haemophilus influenzae typu B.

Źródło:

• https://zdrowie.pap.pl/szczepienia/szczepienia-sa-rowniez-dla-doroslych
• https://www.gov.pl/web/gis/szczepienia-zalecane