Zapalenie zatok jakie ma przyczyny i jak można wyleczyć tę chorobę?

Jesień i zima to okres, w którym szczególnie narażeni jesteśmy na rozmaite infekcje. Wiele z nich objawia się w podobny sposób, dając typowe objawy, jakimi są katar, gorączka, czy kaszel.

Bardzo często przeziębieniu towarzyszą nieprzyjemne powikłania, a jednym z nich jest zapalenie zatok. Główne objawy zapalenia to silny ból głowy zwłaszcza przy wykonywaniu ruchów głową, któremu współtowarzyszy ból policzków oraz okolic czoła. To schorzenie jest dość częste, a z uwagi na jego konsekwencje z pewnością nie powinno być lekceważone. Czym właściwie jest zapalenie zatok, w jaki sposób walczyć z zapaleniem? Zachęcamy do przeczytania artykułu, w którym wyjaśnimy te, i wiele innych kwestii:

• Zatoki czym są i jaka jest ich rola w organizmie?
• Jakie są objawy zapalenia zatok?
• Zapalenie zatok – etapy
• Przewlekłe zapalenie zatok
• Ostre zapalenie zatok
• Przyczyny zapalenia zatok
• Jak leczyć zapalenie zatok przynosowych?
• Jakie są powikłania w zapaleniu zatok?
• Jak zapobiegać zapaleniu zatok?

Zatoki czym są i jaka jest ich rola w organizmie?

Pierwszą i podstawową kwestią jest odpowiedź na pytanie, czym właściwie są zatoki. Najprościej ujmując, są to puste przestrzenie, które znajdują się przy czole i nosie. Przestrzenie te wypełnione są powietrzem. Prawidłowo działające zatoki produkują śluzowatą i rzadką wydzielinę. Zadaniem tej wydzieliny jest nawilżenie oraz oczyszczenie powietrza, które wdychamy. Możemy wyróżnić aż cztery różne typy zatok, mianowicie czołowe, klinowe, sitowe i szczękowe, a wszystkie one tworzą razem zatoki przynosowe. Problemy z tą częścią ciała najczęściej występują w okresie zimowo-jesiennym, kiedy na dworze panuje nieprzyjemna aura. Właśnie wówczas mamy do czynienia z bardzo niekorzystnymi temperaturami i dużymi różnicami, jakie panują w pomieszczeniu oraz na zewnątrz. Z tego powodu dochodzi do przesuszenia zatok oraz błony śluzowej nosa, co powoduje łatwiejsze przenikanie patogenów do organizmu i rozwijanie się różnych chorób.

Jakie są objawy zapalenia zatok?

Zapalenie zatok może być często mylone ze zwykłym katarem, ponieważ objawy jednego, jak i drugiego schorzenia są do siebie podobne. Wiąże się to z głównym objawem zapalenia zatok przynosowych, czyli z występowaniem kataru. Do podstawowych objawów zapalenia zatok należą:

• uczucie zatkanego nosa
• katar
• osłabiony węch
• zaburzona zdolność oddychania przez nos
• silny ból głowy
• pogorszenie się samopoczucia
• ból i ucisk twarzy, który staje się intensywniejszy podczas pochylania się
• uczucie ściekania wydzieliny w gardle
• kaszel oraz pochrząkiwanie
• przykry zapach z ust.

Miejsce występowania bólu związanego z uciskiem ma spore znaczenie, ponieważ już na jego podstawie lekarz jest w stanie wywnioskować, z jakiego rodzaju zapaleniem zatok przynosowych mamy do czynienia. I tak:

• Zapalenie zatok szczękowych objawia się bólem w okolicach kości policzkowych oraz pod oczami
• Zapalenie zatok czołowych charakteryzuje ból zlokalizowany pod oczami oraz ból czoła
• Zapalenie zatok sitowych objawia się bólem między oczami oraz bólem u nasady nosa
• Zapalenie zatok klinowych objawia się bólem w oczodołach oraz bólem zlokalizowanym z tyłu głowy.

Jakie są etapy zapalenia zatok?

W momencie, gdy dochodzi do zapalenia błony śluzowej nosa, możliwe jest, iż w szybkim czasie choroba rozwinie się i przejdzie dalej do zatok. Jest to związane z połączeniem zatok przynosowych oraz nosa za pomocą wąskich ujść, czyli specjalnych kanałów łączących. Właśnie ze względu na to połączenie choroba może postępować dalej i przejść do zatok przynosowych, gdzie rozwinie się w zapalenie zatok. Sprzyja temu także obrzęk błony śluzowej nosa, przez co gromadzi się w nim wydzielina. To z kolei powoduje blokowanie się ujść i złą wentylację zatok, w których powstaje środowisko podatne na działanie patogenów.

Z uwagi na różną intensywność choroby, wyróżnić możemy dwa podstawowe rodzaje zapalenia zatok. Są to ostre oraz przewlekłe zapalenie zatok.

Przewlekłe zapalenie zatok

Jest to postać choroby, która jest efektem złego leczenia ostrego zapalenia zatok, szczególnie zaś jeśli choroba nawracała często. Ten typ zapalenia ma dość ciężki przebieg, bo infekcja jest przewlekła, a przez to bardziej skomplikowana w terapii. Kuracja z resztą trwa bardzo długo, bo najczęściej zajmuje kilka tygodni – od 12 wzwyż. W trakcie leczenia choremu cały czas towarzyszą objawy zapalenia zatok, które mają jednak różną intensywność, a leki, jakie zostały zastosowane w leczeniu, nie spełniają swojego zadania.

Ostre zapalenie zatok

Jest to zapalenie zatok, które zostaje wyleczone w czasie krótszym niż 12 tygodni. W większości przypadków leczenie przebiega szybko i skutecznie i przechodzi po mniej więcej 10 dniach. Przy zastosowaniu odpowiedniego leczenia.

Kiedy może dojść do przewlekłego zapalenia zatok:

• przy nieprawidłowym leczeniu zatok,
• samoistnie, najczęściej ze względu na budowę nosa oraz zatok.

Przyczyny zapalenia zatok

Zapalenie zatok jest chorobą, która dotyka sporą ilość osób. Jego przyczyną są patogeny przenikające do organizmu. Po przedostaniu się do zatok grzybów, czy bakterii następuje namnażanie się ich, a w konsekwencji choroba się rozwija. Istnieje kilka przyczyn, które sprzyjają rozwijaniu się choroby. Są nimi:

• Krzywa przegroda nosowa
• Nieprawidłowa budowa wewnętrzna małżowin nosowych
• Przerost małżowin nosowych
• Obrzęki wewnątrz nosa
• Choroby zębów typu próchnica
• Zwężenie ujścia zatok
• Polipy w nosie
• Wady genetyczne
• Uraz mechaniczny
• Gruźlica
• Ziarniak Wegenera
• Guzy
• Obniżona odporność
• Zanieczyszczenie powietrza
• Alergia zwłaszcza uczulenie na pyłki drzew, traw, roztocza, pleśnie, grzyby oraz sierść zwierząt
• Związki chemiczne

Jak leczyć zapalenie zatok przynosowych?

Początkowa faza zapalenia zatok może być leczona przy pomocy domowych sposobów, zwłaszcza przy zapaleniu o podłożu wirusowym. Wówczas domowe leczenie oparte jest na łagodzeniu objawów choroby poprzez inhalacje, nawadnianie organizmu, nawilżanie błony śluzowej nosa oraz poprzez robienie okładów na czoło. Ponadto dobrze sprawdzają się specjalne zestawy do oczyszczania zatok, dzięki którym nos oczyszcza się z zalegającej wydzieliny oraz zmniejsza się obrzęk błony śluzowej. Istotną rolę może odgrywać w leczeniu także dieta. Warto pić dużo wody oraz stosować do swoich posiłków olej z czarnuszki.

Jeżeli objawy nie przechodzą po zastosowaniu metod domowych, wówczas należy udać się po pomoc do lekarza. Lekarz rodzinny w pierwszej kolejności zastosuje leki przeciwzapalne oraz obkurczające śluzówkę nosa i zatok, które dostępne są w postaci kropli do nosa lub też w formie doustnej. W przypadku gdy leczenie nie daje efektów i trwa powyżej 2 tygodni, u chorego występuje silny obrzęk tkanek okołooczodołowych oraz wysoka temperatura wówczas wdrażany jest antybiotyk. Zazwyczaj antybiotykoterapia trwa od 10 do 14 dni. Jeżeli zapalenie zatok zostało wywołane przez grzyby, wówczas wprowadza się leki przeciwgrzybicze. W niektórych przypadkach niezbędne jest leczenie operacyjne. Podobnie dzieje się w przypadku nawracającego zapalenia zatok. Zapalenie powstałe na skutek alergii leczy się z kolei glikokortykosteroidami donosowymi.

Jakie są powikłania w zapaleniu zatok?

Przewlekła choroba zatok może mieć bardzo nieprzyjemne konsekwencje dla zdrowia. Może bowiem dojść do zmian przerostowych w obrębie błony śluzowej nosa. Częste są ponadto torbiele. To jednak niejedyne powikłania, bo obok nich może dojść do zapalenia opon mózgowo-rdzenowych, pojawienia się zakrzepowego zapalenia zatoki jamistej, ropni nadtwardówkowych i podtwardówkowych, a także ropni mózgu. U niektórych osób w oczodołach pojawiają się: obrzęki zapalne powiek, ropnie podokostnowe, zapalenie tkanek miękkich, czy ropnie.

Jak zapobiegać zapaleniu zatok?

Zapalenie zatok jest dolegliwością, która może pojawić się bez względu na wiek. Zapadają na nie zarówno dzieci, młodzież, osoby w sile wieku, jak i starsze. Można jednak sprawić, by ryzyko zachorowania na zapalenie zatok było znacznie niższe. W jaki sposób? Przede wszystkim należy unikać osób, które mają infekcje górnych dróg oddechowych. Wystrzegać należy się ponadto dymu papierosowego oraz zanieczyszczeń powietrza, które są dodatkowymi czynnikami mogącymi nasilić chorobę. W profilaktyce ważne jest także, by dbać o nawilżanie powietrza w pomieszczeniach, w których przebywamy. Szczególnie ważne jest to w sezonie grzewczym, kiedy śluzówka nosa i gardła jest szczególnie narażona na działanie patogenów. W przypadku nawracającej choroby zatok warto wspomagać się inhalatorem, który wykorzystywać należy wspomagająco przy leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych. Nie zapominajcie też o odpowiednim ubiorze, wychodząc na zewnątrz, zwłaszcza w okresie zimowym – czapka to bezwzględnie konieczność!

---

Jeśli interesuje Cię ten temat, to możesz dowiedzieć się więcej z pozostałych artykułów tej serii:

• Przeziębienie, wywołane przez wirusy zapalenie nosogardła i zatok. Czym jest i jak leczyć?
• Zatkany nos. Czy tylko objaw przeziębienia?
• Ból gardła – przyczyny powstania i sposoby jego leczenia
• Gorączka, jakie są przyczyny wysokiej temperatury ciała?