Zatkany nos. Czy tylko objaw przeziębienia?

Zatkany nos i katar to jedna z najczęstszych dolegliwości, z jaką mamy do czynienia od jesieni aż do wczesnej wiosny. Jest to podstawowa oznaka rozmaitych infekcji o grypopodobnym podłożu, która potrafi mocno uprzykrzyć życie chorej osobie. Jak długo trwa leczenie i jak można uniknąć zachorowania? Mówi się, że leczony trwa 7 dni, a nieleczony tydzień. Jak jest naprawdę? Co jest przyczyną powstania kataru i zatkanego nosa i jak rozwija się przeziębienie? I w końcu jak skutecznie poradzić sobie z tym nieprzyjemnym objawem? Zapraszamy do lektury.

Zatkany nos i katar jako typowe objawy przeziębienia

Katar i zatkany nos to jeden z najczęstszych objawów przeziębienia. Występuje on zwykle wraz z kaszlem, często także z chrypką. Powstaje na skutek zaatakowania przez wirusy błony śluzowej nosa, w wyniku czego rozwija się infekcja. W zainfekowanym nosie rozpoczyna się stan zapalny, co skutkuje obrzękiem błony śluzowej nosa. Powstaje również duża ilość wydzieliny, która utrudnia oddychanie i zatyka nos.

Pierwsze objawy przeziębienia

Pierwsze objawy przeziębienia można rozpoznać bardzo szybko. Niepokój powinno wzbudzić pojawienie się cieknącego kataru oraz… kichanie. W ten właśnie sposób nasz organizm stara się w naturalny sposób pozbyć patogenów z górnych dróg oddechowych, którymi są najczęściej wirusy.

Wraz z rozwojem infekcji, pojawiać zaczyna się coraz więcej charakterystycznych objawów przeziębienia. Są nimi:

• kichanie
• swędzenie nosa
• bóle głowy
• zatkany nos
• katar
• problemy z oddychaniem przez nos
• osłabienie węchu
• osłabienie smaku.

Najczęstsze przyczyny kataru

Zazwyczaj katar oznacza, że organizm został zaatakowany przez wirusy i jest objawem przeziębienia. Jednak powody powstania kataru mogą być bardzo różne. Są nimi:

• Przeziębienie – najczęściej jest ono wywoływane przez wirusy. Dostają się one do organizmu i atakują następnie błonę śluzową nosa, co wywołuje zatkanie nosa oraz katar.
• Polekowy nieżyt nosa – jest to częsty efekt zbyt długiego stosowania kropli do nosa. W efekcie dochodzi do uzależnienia błony śluzowej nosa od używania środków obkurczających naczynia, co po odstawieniu leków skutkuje pojawieniem się kataru.
• Uczulenia – w efekcie kontaktu z alergenem powstaje katar u osoby uczulonej. Ten rodzaj kataru może występować sezonowo lub całorocznie w zależności od tego, czy chora osoba ma kontakt z alergenem stale, czy jedynie w niektórych okresach. Najczęściej sezonowy dotyczy takich alergenów jak pyłki traw, pyłki drzew, czy zarodniki grzybów, z kolei całoroczny odnosi się do kurzu, grzybów, czy naskórka zwierząt.
• Nieżyt nosa niealergiczny – może wystąpić na skutek bardzo wielu czynników, które nie mają podłoża alergicznego. Mogą być to przyczyny hormonalne, reakcje odruchowe np. na temperaturę, ciśnienie, wilgotność powietrza, reakcje na czynniki chemiczne typu dym papierosowy, zanieczyszczenia powietrza, reakcje pokarmowe, czy emocjonalne. W niektórych przypadkach podłożem może być nawet seksualne pobudzenie.

Alergia jako przyczyna kataru

Jakie przesłanki świadczyć mogą o tym, że katar ma podłoże alergiczne? Najczęściej ma to związek z brakiem towarzyszących przeziębieniu objawów, którymi są ból gardła, a także bóle mięśni. Ponadto, jeśli oprócz chronicznego kataru pojawią się reakcje typu swędzenie nosa, trudności związane ze swobodnym oddychaniem, wysypki, czy łzawienie oczu, jest to duża przesłanka do zdiagnozowania podłoża alergicznego takiego stanu. Podkreślić jednak należy, że pewność, jakie jest podłoże kataru, da dopiero wykonanie testów alergicznych.

Jak radzić sobie z katarem? Domowe metody

Istnieje całkiem pokaźna ilość skutecznych, domowych metod na walkę z katarem i zatkanym nosem. Warto je zastosować, pomimo iż często zajmują one znacznie więcej czasu, niż stosowanie leków. Ich skuteczność jest jednak naprawdę duża, a co za tym idzie, przynoszą one ulgę choremu. Do metod tych zalicza się przede wszystkim:

• inhalacje
• irygacja
• nawadnianie
• stosowanie ciepłych okładów
• nacieranie klatki piersiowej

Inhalacje

Warto zastosować inhalacje parowe wraz z użyciem różnych olejków eterycznych, które pomagają udrożnić nos. Mogą być to między innymi olejki z rumianku, czy mięty pieprzowej. Ich działanie jest nie tylko kojące, bo nawilżają one drogi oddechowe, ale i przeciwzapalne. A dzięki temu łatwiej i szybciej pozbyć można się infekcji.

Odpowiednia dieta oraz ciepłe okłady

Ciepło działa bardzo korzystnie na organizm. Stosując ciepłe okłady, poprawia się krążenie krwi, także w jamie nosowej, przez co walka z patogenami przebiega zdecydowanie skuteczniej. Podobny efekt może przynieść odpowiednia dieta. Musi być ona bogata w ostre przyprawy typu chili, które pomagają oczyścić nos.

Irygacja

Irygacja, czyli płukanie nosa to jeden z domowych i skutecznych sposobów na złagodzenie objawów kataru. Można użyć do tego soli fizjologicznej, która pomoże nawilżyć błonę śluzową nosa. Dzięki temu zabiegowi możliwe jest ponadto pozbycie się części patogenów.

Nawadnianie

Nawadnianie to podstawa w zwalczaniu każdej infekcji okołogrypowej. Działa niezwykle efektywnie, bo pomaga w nawilżaniu błony śluzowej od wewnątrz organizmu. Ponadto zapobiega odwodnieniu i szybszej regeneracji organizmu.

Leczenie kataru

Jeśli chcemy wspomóc domowe leczenie przy pomocy dostępnych leków, warto wspomóc się kroplami do nosa oraz doustnymi produktami złożonymi. To leki, które są wzbogacone o substancję czynną. Jest to ważne, bo właśnie ona ma działanie obkurczające śluzówkę, co wspomaga szybsze pozbycie się kataru i przeziębienia. Dzięki temu zmniejsza się obrzęk błony śluzowej zatok oraz nosa, co łagodzi podrażnienia i katar. To także leki odpowiednie na pozbycie się innych objawów przeziębienia typu gorączka, bóle głowy, czy bóle mięśni.

Jak długo trwa katar?

Katar oraz zatkany nos z reguły utrzymuje się do 7 dni. Jest to czas, jaki jest potrzebny, by organizm zwalczył patogeny. Istnieją jednak czynniki, które mogą spowodować, że walka z katarem będzie się przedłużać. Zaliczamy do nich przede wszystkim choroby współistniejące, nadkażenie, czy brak możliwości odpoczynku. Nadkażenie zazwyczaj oznacza, że konkretny patogen wytworzył odporność na lek. Wówczas dochodzi do nadkażenia, czyli powstania dodatkowej infekcji, z którą organizm musi walczyć. Z kolei choroby współistniejące mogą powodować, że układ odpornościowy jest znacznie osłabiony i nie działa prawidłowo. Właśnie dlatego osłabiona jest jego praca, co wydłużyć może znacząco czas trwania przeziębienia, a co za tym idzie obecność kataru i innych typowych objawów. Choroby obniżające odporność to chociażby astma, HIV, czy przewlekłe zapalne choroby jelit. Ostatnim wymienionym wcześniej czynnikiem, który może mieć wpływ na przebieg i długość leczenia, jest odpoczynek, a w zasadzie jego brak. Jeśli organizm jest osłabiony chorobą, a dodatkowo czynnikiem osłabiającym go jest nieodpowiednia ilość snu i zbyt duża ilość pracy, wówczas walka z przeziębieniem może nie przynieść pożądanych efektów.

Profilaktyka, czyli jak skutecznie unikać kataru?

Nie istnieje cudowna metoda na uniknięcie przeziębienia, jednak najlepszym sposobem, w jaki można zadbać o swój organizm to wzmacnianie jego odporności. W jaki sposób można to osiągnąć:

• zadbać o zdrową, bo prawidłowo zbilansowaną dietę, bogatą w witaminy
• zapewnić organizmowi dobrą regenerację poprzez odpowiednią ilość snu.
• zadbać o swoją aktywność fizyczną. Umiarkowana aktywność fizyczna poprawia nie tylko kondycję, ale i podnosi wytrzymałość organizmu. Warto przede wszystkim uprawiać jazdę na rowerze, biegi, czy pływać.
• przestrzegać podstawowych zasad higieny – regularne mycie rąk to podstawa! W sezonie przeziębień ma to znaczący wpływ na naszą kondycję zdrowotną. Warto też w sezonie zimowym często wietrzyć pomieszczenie. Po pierwsze, by zmniejszyć ilość wirusów znajdujących się w danym pomieszczeniu, po drugie, aby nawilżyć powietrze.

Jak przebiega katar?

Zazwyczaj przebieg kataru ma bardzo podobny schemat. Można podzielić go na kilka następujących po sobie faz: okres inkubacji, cieknący katar, zatkany nos oraz faza powrotu do zdrowia.

Czym charakteryzują się poszczególne fazy:

1. Okres inkubacji to faza, podczas której w błonie śluzowej dochodzi do zakażenia. Wirusy zaczynają rozprzestrzeniać się w niej od momentu zakażenia, aż do czasu, gdy pojawią się pierwsze objawy. Na tym etapie osoba zainfekowana nie odczuwa specjalnych dolegliwości. Może pojawić się uczucie zmęczenia, a także osłabienie i gorsze samopoczucie.
2. Druga faza, czyli cieknący katar. Ten etap oznacza, że organizm nie był w stanie poradzić sobie z odparciem wirusów. Układ odpornościowy próbuje pozbyć się patogenów z nosa. Błona śluzowa rozpoczyna wówczas produkcję wodnistej wydzieliny, z której pomocą ma usunąć patogeny z organizmu.
3. Zatkany nos. Na tym etapie dochodzi do wytworzenia się w jamie nosowej stanu zapalnego. Chora osoba ma uczucie, że nos jest zatkany, co znacznie utrudnia oddychanie. Ma to związek z pokaźnie zwiększoną ilością śluzówki, która z wodnistej zaczyna zamieniać się w lepką.
4. Faza powrotu do zdrowia. Jest to ostatni etap, który oznacza zwalczenie patogenu przez nasz organizm. Następuje wówczas powolna regeneracja oraz ustępowanie kataru. Zazwyczaj ten etap nadchodzi po kilku dniach.

Choć fazy kataru przebiegają w podobny sposób, jednak czas jego trwania to indywidualna kwestia każdego organizmu. To, jak szybko dojdzie do wyleczenia zależne jest od tzw. ogólnego stanu zdrowia oraz od układu odpornościowego.

---

Jeśli interesuje Cię ten temat, to możesz dowiedzieć się więcej z pozostałych artykułów tej serii:

• Przeziębienie, wywołane przez wirusy zapalenie nosogardła i zatok. Czym jest i jak leczyć?
• Zapalenie zatok jakie ma przyczyny i jak można wyleczyć tę chorobę?
• Ból gardła – przyczyny powstania i sposoby jego leczenia
• Gorączka, jakie są przyczyny wysokiej temperatury ciała?